کلمهی «کته» در زبان انگلیسی به rice cooked with water absorption method یا بهطور سادهتر Persian-style steamed rice ترجمه میشود، گرچه معادلی دقیق و تککلمهای در انگلیسی برای آن وجود ندارد.
کته یکی از سادهترین و در عین حال محبوبترین روشهای پخت برنج در آشپزی ایرانی است که در آن برنج با میزان مشخصی آب و نمک پخته میشود تا تمام آب جذب برنج شده و در نهایت، دانههای برنج به حالتی نرم، لطیف و کمی چسبنده در میآیند. برخلاف «چلو» که با آبکش کردن تهیه میشود و دانهها بهصورت جدا از هم هستند، کته ظاهری یکدستتر و طعمی ملایمتر دارد. این شیوهی پخت بیشتر در خانوادهها و برای وعدههای روزمره کاربرد دارد، زیرا هم آسانتر است و هم نیاز به مهارت و زمان کمتری دارد.
کته بهخصوص برای کودکان، سالمندان، و افرادی با مشکلات گوارشی، انتخابی مناسب است، چرا که بافت نرم و بخارپز آن به راحتی هضم میشود. بسیاری از مادران ایرانی در دوران بیماری یا نقاهت فرزند خود، کتهی ساده با کمی کره یا روغن و ماست سرو میکنند، که هم مقوی است و هم دلچسب. از طرفی، همین غذای ساده وقتی با زعفران، کره، سیبزمینی تهدیگدار یا همراه با خورشهای سنتی ایرانی مثل قرمهسبزی یا قیمه سرو شود، به غذایی تمامعیار و خوشطعم بدل میشود.
کته تنها در ایران رواج ندارد. در بسیاری از فرهنگهای آسیایی، بهویژه جنوب و شرق آسیا، روشهای مشابهی برای پخت برنج وجود دارد که در آن آب بهطور کامل جذب برنج میشود. اما آنچه کتهی ایرانی را متمایز میکند، طعم خاص حاصل از کره یا روغن، میزان مناسب نمک، و گاهی تهدیگ طلاییرنگیست که در ته قابلمه شکل میگیرد. این تهدیگ، بهخصوص اگر با سیبزمینی یا نان تهیه شود، یکی از لذتبخشترین بخشهای وعدهی غذایی به شمار میآید.
کته در فرهنگ غذایی ایرانی نماد سادگی، صفا و غذای خانگی است. بسیاری از ما با خاطرهی کتهی مادربزرگ، کتههای شبهای بارانی، یا بوی کرهی داغی که روی کتهی تازهی داغ آب میشد، بزرگ شدهایم. این غذا در کنار ماست، خیارشور، سبزی خوردن یا تخممرغ آبپز، میتواند ما را به دوران کودکی، خانهی مادر یا لحظات صمیمانهای که با خانواده گذراندیم، ببرد. کته بیشک یکی از صمیمیترین و اصیلترین بخشهای سفرهی ایرانیست.
از آنجا که فستدیکشنری به عنوان مرجعی معتبر توسط دانشگاهها و دانشجویان استفاده میشود، برای رفرنس به این صفحه میتوانید از روشهای ارجاع زیر استفاده کنید.
شیوهی رفرنسدهی:
معنی لغت «کته» در فستدیکشنری. مشاهده در تاریخ ۷ تیر ۱۴۰۴، از https://fastdic.com/word/کته