آنزیم به انگلیسی

کلمه‌ی «آنزیم» در زبان انگلیسی به enzyme ترجمه می‌شود.

آنزیم‌ها مولکول‌های زیستی فعالی هستند که نقش کلیدی در تمامی واکنش‌های شیمیایی درون بدن ایفا می‌کنند. این ترکیبات معمولاً از پروتئین ساخته شده‌اند و به‌عنوان کاتالیزورهای طبیعی عمل می‌کنند؛ یعنی سرعت واکنش‌های شیمیایی را افزایش می‌دهند، بدون آن‌که خودشان در فرآیند مصرف شوند. بدون وجود آنزیم‌ها، بیشتر واکنش‌های زیستی در بدن انسان و دیگر موجودات زنده به حدی کند انجام می‌شد که ادامه‌ی حیات عملاً غیرممکن بود.

در بدن انسان، هزاران نوع آنزیم مختلف وجود دارد که هرکدام وظیفه‌ای ویژه دارند. برای نمونه، آنزیم آمیلاز در بزاق دهان باعث تجزیه‌ی نشاسته به قندهای ساده می‌شود، و آنزیم پپسین در معده به شکستن پروتئین‌ها کمک می‌کند. هر آنزیم معمولاً تنها بر یک نوع واکنش خاص یا گروه کوچکی از مواد شیمیایی تأثیر می‌گذارد، که این ویژگی را «اختصاصی بودن آنزیم» می‌نامند. این دقت بالا در عملکرد، باعث می‌شود دستگاه‌های زیستی بدن با نظم و هماهنگی دقیق کار کنند.

ساختار آنزیم‌ها یکی از شگفت‌انگیزترین جنبه‌های زیست‌شناسی مولکولی است. هر آنزیم از زنجیره‌ای از اسیدهای آمینه تشکیل شده است که به شکل سه‌بعدی خاصی تا خورده‌اند. این شکل سه‌بعدی برای عملکرد آن حیاتی است، زیرا ناحیه‌ای به نام «محل فعال» (active site) در آن وجود دارد که دقیقاً با مولکول هدف (سابسترا) جفت می‌شود. اگر ساختار فضایی آنزیم به هر دلیلی تغییر کند، مانند افزایش دما یا تغییر pH، آنزیم ممکن است خاصیت خود را از دست بدهد؛ به این پدیده «دناتوره شدن» می‌گویند.

کاربرد آنزیم‌ها تنها به درون بدن موجودات زنده محدود نمی‌شود. در صنایع مختلف نیز نقشی حیاتی دارند. در تولید مواد غذایی، از آنزیم‌ها برای تهیه‌ی نان، پنیر، آب‌میوه و حتی شکلات استفاده می‌شود. در پزشکی، آنزیم‌ها در تشخیص بیماری‌ها و تهیه‌ی داروها به کار می‌روند. صنایع شوینده نیز از آنزیم‌هایی بهره می‌برند که لکه‌های چربی و پروتئینی را تجزیه می‌کنند و در نتیجه، به شست‌وشوی مؤثرتر کمک می‌نمایند.

آنزیم‌ها را می‌توان تجسمی از نظم و هوشمندی زیستی دانست. آن‌ها در سکوت و با دقتی خارق‌العاده، هزاران واکنش را در هر ثانیه درون سلول‌ها تنظیم می‌کنند. پژوهش درباره‌ی آنزیم‌ها همچنان ادامه دارد، زیرا درک بهتر عملکرد آن‌ها می‌تواند راه‌گشای درمان‌های نوین، بهبود کیفیت مواد غذایی و توسعه‌ی فناوری‌های زیستی پایدار باشد. آنزیم‌ها را می‌توان به‌حق یکی از ارکان بنیادین حیات دانست.