کتیرا به انگلیسی

کلمه‌ی «کتیرا» در زبان انگلیسی به tragacanth gum یا به‌صورت علمی‌تر gum tragacanth ترجمه می‌شود.

کتیرا صمغی طبیعی و گیاهی است که از ساقه‌ی برخی گونه‌های گیاه گون (Astragalus) ترشح می‌شود. این صمغ پس از جمع‌آوری، خشک می‌شود و به شکل رشته‌ای یا پولکی در بازار عرضه می‌گردد. کتیرا بی‌بو، بی‌مزه و در آب نیمه‌حل‌شدنی است؛ خاصیتی که آن را به ماده‌ای ارزشمند در صنایع مختلف تبدیل کرده است. این صمغ در تماس با آب به‌صورت ژل درمی‌آید و به همین دلیل در بسیاری از محصولات غذایی، آرایشی، دارویی و صنعتی به‌عنوان پایدارکننده، قوام‌دهنده یا امولسیون‌کننده استفاده می‌شود.

از نظر کاربرد دارویی و طب سنتی، کتیرا سابقه‌ای طولانی دارد. در طب ایرانی و برخی سنت‌های دیگر، کتیرا ماده‌ای خنک، مقوی و التیام‌بخش محسوب می‌شود. از آن برای درمان زخم‌های دهان، خشکی گلو، تحریک تارهای صوتی و تقویت مو استفاده می‌شود. ترکیب کتیرا با آب و عسل یا آبلیمو، به‌عنوان شربت سنتی برای نرم‌کردن سینه و کاهش سرفه رواج دارد. همچنین در درمان برخی اختلالات گوارشی نظیر زخم معده یا ورم روده نیز مورد استفاده قرار گرفته است.

کتیرا در صنعت آرایشی و بهداشتی نیز جایگاه ویژه‌ای دارد. به‌دلیل خاصیت ژل‌شوندگی و سازگاری با پوست، این ماده در تولید ماسک‌های صورت، ژل‌های مو و کرم‌های طبیعی به کار می‌رود. در گذشته نیز از کتیرا به‌عنوان ژل مو (موسوم به «ژل کتیرا») استفاده می‌شد که نه‌تنها حالت‌دهنده‌ی قوی بلکه تقویت‌کننده‌ی ریشه و ساقه‌ی مو نیز بود. این ویژگی‌ها موجب شده‌اند که کتیرا همچنان در میان طرفداران محصولات طبیعی، بسیار محبوب باقی بماند.

در صنایع غذایی، gum tragacanth به‌عنوان یک افزودنی مجاز با کد E413 شناخته می‌شود. این ماده در بستنی‌سازی، آب‌نبات‌سازی، سس‌ها و برخی نوشیدنی‌ها برای بهبود قوام، تثبیت بافت یا افزایش ماندگاری کاربرد دارد. یکی دیگر از کاربردهای جالب کتیرا، در تزئین کیک و شیرینی است؛ به‌ویژه در مجسمه‌سازی خوراکی، از آن برای تهیه‌ی خمیرهای قالب‌پذیر استفاده می‌شود. به‌دلیل طبیعی بودن و آلرژی‌زایی پایین، این ماده انتخابی ایمن برای بسیاری از تولیدکنندگان به‌حساب می‌آید.

کتیرا همچنین در خوشنویسی و رنگ‌سازی سنتی نیز کاربرد دارد. در خوشنویسی اسلامی، برای ساخت مرکب‌هایی با کشش مناسب و ماندگاری بالا، از کتیرا به‌عنوان عامل اتصال‌دهنده (binder) استفاده می‌شود. در نقاشی‌های مینیاتوری نیز این صمغ به‌منظور تهیه‌ی رنگ‌های گیاهی و تثبیت آن‌ها بر بستر کاغذ به کار می‌رفت. این کاربردهای هنری و سنتی، جایگاه فرهنگی کتیرا را نیز در میان مواد طبیعی تثبیت کرده‌اند و آن را به پلی میان طبیعت، علم و هنر تبدیل کرده‌اند.