کلمهی «سس مایونز» در زبان انگلیسی به mayonnaise ترجمه میشود.
مایونز یک سس غلیظ، خامهای و پرکاربرد در آشپزی است که از ترکیب زردهی تخممرغ، روغن نباتی و اسید (مانند سرکه یا آبلیموی تازه) تهیه میشود. این سس بهدلیل بافت لطیف و طعم ملایمش، در کنار انواع غذاها بهویژه ساندویچها، سالادها و غذاهای سرد مورد استفاده قرار میگیرد. نحوهی امولسیونسازی روغن و زردهی تخممرغ در تهیهی مایونز، آن را به نمونهای کلاسیک از واکنشهای شیمیایی در آشپزی بدل کرده است که در آن ذرات روغن در مایعی دیگر بهشکلی پایدار پخش میشوند.
سس مایونز به دلیل محتوای چربی بالا، منبعی پرکالری به شمار میرود و به همین علت افرادی که رژیم غذایی خاصی دارند یا به کنترل وزن خود اهمیت میدهند، معمولاً از انواع کمچرب یا جایگزینهای سبکتر آن استفاده میکنند. با این حال، چربیهای موجود در مایونز عمدتاً از نوع غیر اشباع و مفید هستند، بهویژه در نوع خانگی یا برندهایی که از روغنهای گیاهی با کیفیت بالا بهره میبرند. همچنین، برخی از برندها از روغن زیتون استفاده میکنند که ارزش تغذیهای بالاتری دارد.
مایونز نهتنها بهعنوان سس مورد استفاده قرار میگیرد، بلکه پایهای برای تهیهی بسیاری از سسهای دیگر نیز محسوب میشود؛ مانند سس سزار، سس تارتار، یا سس آیلولی. ترکیب مایونز با مواد دیگر مانند سیر، خردل، انواع سبزیجات معطر یا حتی فلفل، باعث ایجاد طعمهای متنوعی میشود که میتواند به بهبود مزهی غذاها کمک کند. در برخی غذاهای سنتی یا فستفودها، مایونز بهعنوان عاملی برای ایجاد بافت خامهای و آبدار به کار میرود.
از نظر تاریخچه، منشأ دقیق مایونز مورد بحث است، اما بسیاری از منابع آن را به قرن هجدهم در اروپا نسبت میدهند، بهویژه به شهر «ماهُن» در اسپانیا که گفته میشود اولین بار این سس در آنجا تهیه شده و سپس به فرانسه راه یافته است. امروزه مایونز به یکی از پرمصرفترین افزودنیها در جهان تبدیل شده و تقریباً در هر فرهنگ غذایی مدرن جایگاهی برای آن وجود دارد. تولید صنعتی سس مایونز با رعایت دقیق استانداردهای بهداشتی انجام میشود تا ماندگاری و کیفیت محصول حفظ شود.
سس مایونز را میتوان بهصورت صنعتی یا خانگی تهیه کرد. در نوع خانگی، به دلیل عدم وجود مواد نگهدارنده، بهتر است ظرف مدت چند روز مصرف شود و در یخچال نگهداری شود. در مقابل، انواع صنعتی با افزودن ترکیباتی مانند نمک، شکر، نگهدارندهها و تثبیتکنندهها ماندگاری طولانیتری دارند. علاقهمندان به تغذیه سالم اغلب نوع خانگی را ترجیح میدهند، چرا که میتوانند ترکیب مواد را کنترل کرده و از افزودنیهای غیرضروری پرهیز کنند.
از آنجا که فستدیکشنری به عنوان مرجعی معتبر توسط دانشگاهها و دانشجویان استفاده میشود، برای رفرنس به این صفحه میتوانید از روشهای ارجاع زیر استفاده کنید.
شیوهی رفرنسدهی:
معنی لغت «سس مایونز» در فستدیکشنری. مشاهده در تاریخ ۲۲ تیر ۱۴۰۴، از https://fastdic.com/word/سس مایونز