conductor, transmitter, narrator, vehicle
conductor
transmitter
narrator
vehicle
کلمهی «ناقل» در زبان انگلیسی بسته به زمینهای که در آن بهکار میرود، معادلهای مختلفی دارد. در رایجترین کاربردها، میتوان آن را به carrier, transmitter, یا vector ترجمه کرد.
در زبان فارسی، «ناقل» به فرد، شیء یا عاملی گفته میشود که چیزی را از جایی به جای دیگر منتقل میکند. این "چیز" میتواند فیزیکی، بیولوژیکی، اطلاعاتی یا حتی مفهومی باشد. واژهی «ناقل» از ریشهی «نقل» بهمعنای جابهجایی یا انتقال گرفته شده و در حوزههای متعددی از پزشکی گرفته تا مهندسی، ارتباطات و علوم انسانی کاربرد دارد.
در پزشکی و زیستشناسی، «ناقل» معمولاً به موجودی اطلاق میشود که عامل یک بیماری را بدون اینکه خودش الزماً بیمار شود، به انسان یا حیوان دیگری منتقل میکند. برای مثال، پشهی آنوفل ناقل بیماری مالاریاست. در این زمینه، واژهی vector یا disease carrier در زبان انگلیسی استفاده میشود. این کاربرد علمی، در اپیدمیولوژی و بهداشت عمومی بسیار مهم است، چراکه کنترل ناقلان یکی از راههای کلیدی مهار بیماریهای واگیردار است.
در زمینهی فناوری و مهندسی، «ناقل» میتواند به چیزی اشاره داشته باشد که انرژی، داده یا سیگنال را منتقل میکند. مثلاً در سیستمهای مخابراتی، یک signal transmitter یا data carrier مسئول انتقال اطلاعات بین دو نقطه است. یا در فیزیک، ذراتی مانند فوتونها به عنوان ناقلان نیرو شناخته میشوند. در اینجا نیز مفهوم اصلی همان انتقال است، اما مصداق آن متفاوت است.
در ادبیات و علوم انسانی نیز، واژهی «ناقل» کاربرد دارد؛ مثلاً وقتی میگوییم «ناقل روایت»، منظور کسی است که داستان یا اطلاعات تاریخی را از نسلی به نسل دیگر منتقل میکند. در این حالت، ناقل صرفاً کسی نیست که پیام را تکرار کند، بلکه ممکن است بر شکل و مضمون آن نیز تأثیر بگذارد. در زبان انگلیسی در چنین زمینهای میتوان از واژههایی مانند narrator یا relator نیز استفاده کرد، هرچند در بافتهایی که بر انتقال صرف تأکید دارند، transmitter یا conduit رایجترند.
نکتهی مهم این است که نقش ناقل، هرچند ممکن است در ظاهر منفعل بهنظر برسد، در بسیاری از موارد فعال و تعیینکننده است. ناقل ممکن است واسطهی انتقال بیماری، فرهنگ، داده یا تجربه باشد و نقشش در حفظ یا گسترش آنچه منتقل میشود، اساسی باشد.
«ناقل» واژهای است که با وجود سادگی ظاهری، کاربردهای گسترده و متنوعی دارد. چه در علم، چه در فناوری و چه در فرهنگ، همیشه جایی برای عاملی که «انتقال» را ممکن میسازد وجود دارد؛ عاملی که بی آن، گردش دانش، نیرو، یا حتی حیات، مختل میشود.
از آنجا که فستدیکشنری به عنوان مرجعی معتبر توسط دانشگاهها و دانشجویان استفاده میشود، برای رفرنس به این صفحه میتوانید از روشهای ارجاع زیر استفاده کنید.
شیوهی رفرنسدهی:
معنی لغت «ناقل» در فستدیکشنری. مشاهده در تاریخ ۱۵ مرداد ۱۴۰۴، از https://fastdic.com/word/ناقل