pretext, excuse
عامیانه out
تبلیغات (تبلیغات را حذف کنید)
عامیانه alibi
کلمهی «بهانه» در زبان انگلیسی به excuse ترجمه میشود.
واژهی excuse به معنای دلیلی است که فرد برای توجیه یا توصیف نکردن کاری که باید انجام میداده ارائه میدهد؛ در بسیاری از مواقع، این دلیل واقعی نیست و بیشتر برای پوشاندن کمکاری یا فرار از مسئولیت به کار میرود. البته در مواردی هم میتواند دلیل موجه و واقعی باشد، که در آن صورت ممکن است از واژههایی مانند justification یا reason نیز استفاده شود.
در زندگی روزمره، بهانه آوردن یکی از رفتارهای رایج انسانی است. افراد در مواجهه با مسئولیتها، شکستها، یا کمکاریهای خود، گاهی برای اجتناب از انتقاد یا سرزنش، دلایلی مطرح میکنند که الزماً واقعی یا منطقی نیستند. این بهانهها ممکن است از ترس، خجالت، تنبلی یا نداشتن اعتمادبهنفس ناشی شوند. مثلاً گفتن «فراموش کردم» یا «ترافیک بود» میتواند در برخی موارد صرفاً یک بهانه باشد، نه دلیل واقعی.
در فرهنگهای مختلف، نگاه به «بهانه» ممکن است متفاوت باشد، اما بهطور کلی بهانه آوردن اگر بهصورت مکرر یا بدون پایهی منطقی باشد، رفتاری منفی و غیرسازنده تلقی میشود. در محیطهای کاری و آموزشی، فردی که مکرراً بهانه میآورد، ممکن است غیرقابلاعتماد یا غیرمسئول تلقی شود. توانایی پذیرش اشتباه و روبهرو شدن با پیامدهای آن، نشانهی بلوغ فکری و اخلاقی محسوب میشود.
از سوی دیگر، بهانهها گاهی میتوانند نقش حفاظتی داشته باشند. انسانها ممکن است در موقعیتهایی که احساس خطر، تهدید، یا آسیب روانی دارند، از بهانه بهعنوان مکانیسم دفاعی استفاده کنند. مثلاً کودکی که در کلاس جواب سؤال معلم را نمیداند، ممکن است بگوید «کتابم را جا گذاشتم»، تا از خجالت پاسخ ندادن رها شود. در اینگونه موارد، بهانهها نشانهای از اضطراب یا فشار روانی هستند، نه لزوماً تنبلی یا بیمسئولیتی.
تمایز میان «دلیل واقعی» و «بهانه» مسئلهای ظریف است که نیاز به دقت، شناخت موقعیت، و گاهی درک عاطفی دارد. هر دلیلی بهخودی خود بهانه نیست، اما زمانی که هدف از آن پنهانسازی واقعیت یا شانه خالی کردن از مسئولیت باشد، تبدیل به بهانه میشود. مدیریت این رفتار – چه در خود و چه در تعامل با دیگران – نیازمند صداقت، خودآگاهی و گاهی گفتگوهای صادقانه است.
از آنجا که فستدیکشنری به عنوان مرجعی معتبر توسط دانشگاهها و دانشجویان استفاده میشود، برای رفرنس به این صفحه میتوانید از روشهای ارجاع زیر استفاده کنید.
شیوهی رفرنسدهی:
معنی لغت «بهانه» در فستدیکشنری. مشاهده در تاریخ ۲۲ تیر ۱۴۰۴، از https://fastdic.com/word/بهانه