caravanserai, inn, rifle, groove
rifle, rifling
master
کلمهی «خان» در زبان انگلیسی به Khan ترجمه میشود.
«خان» عنوانی است تاریخی و پرمعنا که در بسیاری از فرهنگهای آسیایی، بهویژه در مناطق ترکتبار، مغولتبار، و برخی مناطق ایران و آسیای مرکزی، برای اشاره به حاکمان، فرماندهان یا بزرگان قوم به کار میرفته است. این واژه جایگاهی والا و اقتدارآمیز داشته و معمولاً به کسانی اطلاق میشده که قدرت سیاسی، نظامی یا قبیلهای داشتهاند. واژهی «Khan» در متون تاریخی غربی نیز به همین شکل وارد شده و بهصورت یک عنوان معتبر و شناختهشده در تاریخنگاری شرق دیده میشود.
از نظر ریشهشناسی، گفته میشود که واژهی «خان» ریشهای ترکی-مغولی دارد و در دوران امپراتوری مغولها و بعدتر در سلسلههای مختلف ترکتبار همچون تیموریان، سلجوقیان و صفویان بهعنوان نشانی از مقام رهبری به کار گرفته میشد. چنگیزخان، یکی از شناختهشدهترین شخصیتهای تاریخی که این عنوان را با خود یدک میکشید، نمونهای بارز از این کاربرد است. در ساختار حکومتی آن دوران، خان کسی بود که از اقتدار مطلق در منطقهی خود برخوردار بود و معمولاً اطاعت از او امری مسلم بهشمار میرفت.
در بافت اجتماعی و فرهنگی ایران، «خان» علاوهبر جایگاه تاریخیاش، طی قرون اخیر بهنوعی نشان اشرافیت و قدرت محلی بدل شده بود. در بسیاری از شهرها و روستاهای ایران، به مالکان بزرگ زمین، خوانین محلی یا افرادی که قدرت اقتصادی و نفوذ اجتماعی بالایی داشتند، «خان» گفته میشد. این عنوان نوعی احترام در کنار ترس به همراه داشت و در زندگی روزمره، خانها نقش میانجی، قاضی یا حتی حاکم غیررسمی را ایفا میکردند.
با گذشت زمان و بهویژه در دوران معاصر، بار معنایی کلمهی «خان» تغییراتی پیدا کرده است. امروزه ممکن است از این عنوان بهشکلی طنزآمیز، تشریفاتی یا حتی دوستانه در مکالمههای غیررسمی استفاده شود. مثلاً گفته میشود «خان تشریف آوردن!» برای شوخی با کسی که دیر رسیده یا رفتار بزرگان را تقلید میکند. همچنین در برخی مناطق، این واژه هنوز به شکل محدود به افراد بانفوذ محلی اطلاق میشود، اگرچه کاربرد رسمی خود را از دست داده است.
در عرصهی فرهنگی، «خان» به یک نماد بدل شده؛ نمادی از قدرت، شکوه، احترام یا حتی استبداد تاریخی. در ادبیات، فیلمها، سریالها و داستانهای معاصر، شخصیتهایی با عنوان «خان» معمولاً افرادی با اقتدار، نفوذ و گاه اخلاق پیچیده هستند. این جایگاه خاص در حافظهی جمعی، باعث شده که واژهی «خان» همچنان زنده و پرکاربرد باقی بماند، حتی اگر نقش اجتماعی آن با گذشته تفاوت زیادی پیدا کرده باشد.
از آنجا که فستدیکشنری به عنوان مرجعی معتبر توسط دانشگاهها و دانشجویان استفاده میشود، برای رفرنس به این صفحه میتوانید از روشهای ارجاع زیر استفاده کنید.
شیوهی رفرنسدهی:
معنی لغت «خان» در فستدیکشنری. مشاهده در تاریخ ۳۰ تیر ۱۴۰۴، از https://fastdic.com/word/خان