لیزر به انگلیسی

کلمه‌ی «لیزر» در زبان انگلیسی به Laser ترجمه می‌شود.

لیزر مخفف عبارت "Light Amplification by Stimulated Emission of Radiation" به معنای «تقویت نور با گسیل القایی تابش» است. این فناوری بر پایه‌ی اصول فیزیک کوانتومی بنا شده و برای نخستین‌بار در دهه‌ی ۱۹۶۰ توسعه یافت. اساس عملکرد لیزر بر تحریک اتم‌ها یا مولکول‌ها برای گسیل فوتون‌های هم‌فاز، هم‌فرکانس و هم‌راستا است. در نتیجه‌ی این فرآیند، پرتوی نوری بسیار باریک، متمرکز و پرانرژی تولید می‌شود که توانایی نفوذ بالا و دقت فراوان دارد.

در حوزه‌ی پزشکی، لیزر تحولی بنیادین ایجاد کرده است. انواع لیزرها با طول موج‌های مختلف، کاربردهای گسترده‌ای در جراحی‌های دقیق، از جمله جراحی چشم (لیزیک)، جراحی پوست، حذف خال و تاتو، درمان عروق واریسی، و حتی دندان‌پزشکی پیدا کرده‌اند. دقت بالای لیزر در برش بافت، کاهش خون‌ریزی و کاهش آسیب به بافت‌های اطراف، آن را به ابزاری مطلوب در پزشکی مدرن تبدیل کرده است. همچنین، در درمان‌های زیبایی، لیزر نقش چشم‌گیری در جوان‌سازی پوست و رفع لکه‌های پوستی ایفا می‌کند.

در صنعت و مهندسی نیز لیزرها کاربردهایی متنوع دارند. از برش و جوشکاری فلزات تا حکاکی دقیق روی سطوح مختلف، استفاده از لیزر باعث افزایش سرعت، دقت و کیفیت تولید شده است. در صنایع پیشرفته مانند هوافضا، خودروسازی، و الکترونیک، استفاده از لیزر به عنوان ابزار برش یا اندازه‌گیری، نقش کلیدی دارد. علاوه بر این، لیزر در سیستم‌های اندازه‌گیری بسیار دقیق مانند ترازهای لیزری، مسافت‌سنج‌ها، و سنجش شکل یا لرزش سطوح مورد استفاده قرار می‌گیرد.

در ارتباطات نوری و فناوری اطلاعات، لیزرها در ساخت فیبرهای نوری نقشی حیاتی ایفا می‌کنند. سیگنال‌های نوری که از طریق لیزر تولید می‌شوند، با سرعت بالا و حداقل نویز از طریق فیبرها انتقال می‌یابند. این فناوری موجب انتقال اطلاعات با حجم بالا و سرعت فوق‌العاده شده و ستون فقرات ارتباطات اینترنتی مدرن محسوب می‌شود. همچنین، در ساخت لوح‌های فشرده (CD/DVD/Blu-ray) و دستگاه‌های خوانش آن‌ها، لیزرها به‌عنوان عنصر اصلی عمل‌گر مورد استفاده قرار گرفته‌اند.

در زندگی روزمره و فناوری‌های مصرفی، لیزرها حضوری پنهان اما مؤثر دارند. از پرینترهای لیزری، اسکنرهای بارکد و نشانگرهای لیزری گرفته تا اسباب‌بازی‌ها و ابزارهای آموزشی، همه و همه به‌نوعی از این فناوری بهره‌مند شده‌اند. امروزه لیزر حتی در هنر، طراحی نورپردازی، و سرگرمی‌هایی مانند نمایش‌های نور و موسیقی، جلوه‌های ویژه‌ی بصری و تئاتر نیز جایگاه یافته است. با پیشرفت بیشتر در زمینه‌ی مینیاتوری‌سازی و مصرف انرژی پایین، لیزرها روزبه‌روز بیشتر به بخشی جدانشدنی از فناوری‌های نوین تبدیل می‌شوند.