opening, window, foramen, stoma, loophole, porthole
opening
window
foramen
stoma
loophole
porthole
تبلیغات (تبلیغات را حذف کنید)
شکل درست و معیار واژه «روزنه» است. «روزنه» به معنی سوراخ کوچک یا منفذ است و در فارسی به همین صورت نوشته میشود. شکل «روذنه» غلط املایی است و در متون رسمی و فرهنگهای لغت پذیرفته نشده است.
کلمهی «روزنه» در زبان انگلیسی به aperture یا opening ترجمه میشود.
روزنه در معنای لغوی به یک گشودگی کوچک و محدود گفته میشود که در یک سطح صلب پدید میآید و امکان عبور نور، هوا یا دید محدود را فراهم میکند. این واژه در متون ادبی، علمی، معماری و حتی مباحث مربوط به مشاهده و ادراک کاربرد گستردهای دارد و به دلیل ماهیت تصویری و ملموس خود، در زبان فارسی بار معنایی ویژهای پیدا کرده است.
روزنه در معماری یکی از عناصر بنیادینی است که هم در بناهای سنتی و هم در سازههای مدرن نقش مهمی ایفا میکند. در گذشته، روزنهها معمولاً برای تهویه طبیعی، تنظیم دما و افزایش امنیت ایجاد میشدند. این گشودگیهای کوچک اجازه میدادند نور ملایمی وارد فضا شود، بیآنکه حریم محیط بهطور کامل گشوده شود. در بناهای سنتی ایرانی، روزنهها گاه طرحهای هندسی یا نقوش تزئینی داشتند و علاوه بر کارکرد عملی، جنبهی زیباییشناسانه نیز ایجاد میکردند.
از منظر مفهومی، روزنه بهعنوان یک نقطهی ارتباطی میان دو فضا عمل میکند؛ نقطهای که میان بیرون و درون، تاریکی و روشنایی یا سکون و جریان، پیوندی محدود اما مؤثر ایجاد میکند. این مفهوم باعث شده است که در بسیاری از نوشتارهای ادبی، روزنه نمادی از امید، امکان، یا آغاز تغییر باشد؛ گشایشی کوچک که میتواند تحول بزرگتری را رقم بزند. هرچند در اینجا تنها از دیدگاه زبانشناختی و کاربردی سخن گفته میشود، اما همین تصاویر ذهنی نشان میدهد که واژهی روزنه در فارسی ظرفیتی غنی برای بیان مفاهیم ظریف دارد.
در حوزهی علوم طبیعی، روزنهها در بخشهای مختلف محیط زیست نیز مشاهده میشوند. برای مثال، در گیاهشناسی ساختارهایی به نام stomata یا «روزنههای گیاهی» وجود دارد که تبادل گازها و تنظیم رطوبت برگها را بر عهده دارند. این نمونهها نشان میدهد که روزنه نهتنها در سازههای انسانی، بلکه در ساختارهای طبیعی نیز بهعنوان یک مجرای حیاتی ایفای نقش میکند. در زمینشناسی، شکافهای کوچک میان سنگها نیز گاه «روزنه» نامیده میشوند، زیرا امکان نفوذ هوا، آب یا نور را فراهم میسازند.
در زندگی روزمره نیز واژهی روزنه در توصیف پدیدههای ملموس کاربرد دارد؛ مانند روزنهی پنجره، روزنهی نور میان پردهها یا روزنهی کوچکی که در یک سطح فلزی ایجاد شده است. این کاربردهای عادی و قابل لمس سبب شده است که این واژه برای بیان موقعیتهایی که «گشودگی اندکی» دارند، به خوبی در ذهن فارسیزبانان ثبت شود. روزنه یکی از آن واژههایی است که هم در توصیف فیزیکی و هم در بیان مفهومی، نقش پررنگی در زبان روزمره و نوشتار رسمی ایفا میکند.
از آنجا که فستدیکشنری به عنوان مرجعی معتبر توسط دانشگاهها و دانشجویان استفاده میشود، برای رفرنس به این صفحه میتوانید از روشهای ارجاع زیر استفاده کنید.
شیوهی رفرنسدهی:
معنی لغت «روزنه» در فستدیکشنری. مشاهده در تاریخ ۱۵ آذر ۱۴۰۴، از https://fastdic.com/word/روزنه