علائم حیاتی به انگلیسی

کلمه‌ی «علائم حیاتی» در زبان انگلیسی به vital signs ترجمه می‌شود.

علائم حیاتی به مجموعه‌ای از پارامترهای فیزیولوژیکی گفته می‌شود که نشان‌دهنده‌ی عملکرد اساسی و پایدار بدن انسان هستند. این پارامترها شامل چهار شاخص اصلی هستند: دمای بدن (body temperature)، نبض یا تعداد ضربان قلب در دقیقه (heart rate or pulse), تعداد تنفس در دقیقه (respiratory rate)، و فشار خون (blood pressure). گاهی در منابع پزشکی مدرن، میزان اشباع اکسیژن خون (oxygen saturation) و سطح هوشیاری نیز به‌عنوان علائم حیاتی تکمیلی در نظر گرفته می‌شوند. اندازه‌گیری این نشانه‌ها در ارزیابی وضعیت عمومی بیمار و تشخیص اولیه‌ی بسیاری از بیماری‌ها نقش محوری دارد.

دمای بدن یکی از علائم حیاتی پایه‌ای است که می‌تواند وضعیت متابولیکی یا عفونت در بدن را نشان دهد. دمای نرمال معمولاً در حدود ۳۶٫۵ تا ۳۷٫۵ درجه‌ی سانتی‌گراد است. افزایش دما ممکن است نشانه‌ی تب، عفونت یا التهاب باشد، در حالی که کاهش دما می‌تواند ناشی از هیپوترمی یا مشکلات متابولیکی باشد. اندازه‌گیری دقیق دما با استفاده از دماسنج‌هایی که از راه دهان، گوش، پیشانی یا مقعد کار می‌کنند انجام می‌شود.

نبض یا ضربان قلب، تعداد تپش‌های قلب در دقیقه را مشخص می‌کند و معمولاً در حالت استراحت بین ۶۰ تا ۱۰۰ ضربه در دقیقه در بزرگسالان طبیعی در نظر گرفته می‌شود. تغییرات در سرعت یا ریتم ضربان قلب می‌تواند نشانه‌ای از مشکلات قلبی، اضطراب، کم‌آبی یا سایر اختلالات باشد. محل‌های رایج برای اندازه‌گیری نبض شامل مچ دست (شریان رادیال)، گردن (شریان کاروتید) و قفسه‌ی سینه است.

تعداد تنفس نیز شاخص مهمی در ارزیابی سلامت فرد به شمار می‌رود. نرخ طبیعی تنفس در بزرگسالان حدود ۱۲ تا ۲۰ تنفس در دقیقه است. افزایش یا کاهش شدید در نرخ تنفس می‌تواند نشانه‌ی ناراحتی تنفسی، مشکلات ریوی یا وضعیت‌های بحرانی مانند شوک باشد. ارزیابی این پارامتر به‌ویژه در بیماران بستری یا دچار اختلالات تنفسی اهمیت بالایی دارد و غالباً همراه با بررسی اشباع اکسیژن خون انجام می‌گیرد.

فشار خون نیز یکی از شاخص‌های کلیدی سلامت قلب و عروق است که به صورت دو عدد سیستولیک و دیاستولیک اندازه‌گیری می‌شود. محدوده‌ی طبیعی فشار خون برای بزرگسالان معمولاً حدود ۱۲۰ بر روی ۸۰ میلی‌متر جیوه است. افزایش فشار خون می‌تواند فرد را در معرض خطر بیماری‌های قلبی و سکته قرار دهد، در حالی‌که فشار خون پایین ممکن است نشانه‌ای از خون‌ریزی، عفونت یا نارسایی ارگان‌ها باشد. استفاده از فشارسنج‌های دیجیتال یا آنالوگ برای اندازه‌گیری دقیق این شاخص ضروری است.

پایش منظم علائم حیاتی، نه‌تنها در مراکز درمانی بلکه در مراقبت‌های خانگی و شرایط اورژانسی نیز کاربرد گسترده‌ای دارد. آموزش به افراد برای آشنایی با این نشانه‌ها می‌تواند به تشخیص زودهنگام وضعیت‌های خطرناک کمک کرده و از پیشرفت بیماری‌ها جلوگیری کند. امروزه با توسعه‌ی دستگاه‌های پوشیدنی و هوشمند، امکان رصد خودکار علائم حیاتی در خانه یا حتی حین فعالیت‌های روزمره فراهم شده است، که گامی بزرگ در جهت ارتقای سلامت عمومی به شمار می‌رود.