Jock

کلمه‌ی «jock» در زبان فارسی به «ورزشکار» یا در برخی کاربردها «ورزش‌دوست افراطی» ترجمه می‌شود.

این واژه در زبان انگلیسی به‌ویژه در فرهنگ آمریکایی برای اشاره به افرادی به کار می‌رود که بخش عمده‌ای از زندگی‌شان پیرامون ورزش، تمرین بدنی و رقابت‌های ورزشی می‌چرخد. در برخی بافت‌ها، این کلمه بار مثبت دارد و نشانه‌ی پشتکار، قدرت و نظم است؛ اما گاه نیز با لحنی عامیانه یا انتقادی به کسی گفته می‌شود که بیش از اندازه به ظاهر جسمی یا شهرت ورزشی خود اهمیت می‌دهد.

در محیط‌های آموزشی، به‌ویژه در دبیرستان‌ها و دانشگاه‌های آمریکایی، واژه‌ی jock معمولاً برای دانش‌آموزان یا دانشجویانی به کار می‌رود که در تیم‌های ورزشی مدرسه فعالیت دارند و از محبوبیت بالایی برخوردارند. در فیلم‌ها و ادبیات عامه، شخصیت جاک اغلب با ویژگی‌هایی مانند اعتمادبه‌نفس زیاد، انرژی بالا و روحیه‌ی رقابتی توصیف می‌شود. البته گاهی نیز او را فردی کم‌توجه به درس یا فردی سطحی نشان می‌دهند که بیشتر به ظاهر و موفقیت اجتماعی اهمیت می‌دهد تا رشد فکری.

از دید جامعه‌شناختی، مفهوم jock بازتابی از نگرش فرهنگی به بدن و ورزش است. در جوامعی که ورزش نمادی از موفقیت، قدرت و مردانگی تلقی می‌شود، افراد جاک معمولاً جایگاه اجتماعی بالایی پیدا می‌کنند. این وضعیت گاه می‌تواند فشارهایی بر دیگران، به‌ویژه کسانی که در زمینه‌های علمی یا هنری برترند، وارد کند و نوعی دوگانگی فرهنگی میان «ورزشکاران محبوب» و «دانش‌پژوهان آرام» ایجاد نماید. چنین تضادهایی در بسیاری از روایت‌های فرهنگی و سینمایی غرب به تصویر کشیده شده‌اند.

در دنیای امروز، معنای jock گسترده‌تر شده است و فقط به ورزشکاران حرفه‌ای یا دانش‌آموزان ورزشکار محدود نمی‌شود. این واژه گاه به کسانی اطلاق می‌شود که سبک زندگی فعال و سالم دارند، به تناسب اندام اهمیت می‌دهند و زمان زیادی را صرف ورزش می‌کنند. رسانه‌های اجتماعی نیز به این تصویر دامن زده‌اند؛ چراکه بسیاری از افراد با انتشار تصاویر تمرینات بدنی و بدن‌های ورزیده، به‌نوعی فرهنگ «جاک بودن» را ترویج می‌کنند.

از سوی دیگر، برخی منتقدان معتقدند که تصویر سنتی jock گاه باعث تقویت کلیشه‌های جنسیتی یا فشار برای رسیدن به بدن ایدئال می‌شود. تمرکز افراطی بر قدرت بدنی و ظاهر ممکن است افراد را از ابعاد دیگر شخصیت انسانی، مانند تفکر، خلاقیت و همدلی دور کند. در نتیجه، امروزه بسیاری از مربیان و روان‌شناسان تلاش می‌کنند مفهوم جاک را بازتعریف کنند؛ به‌گونه‌ای که نشان‌دهنده‌ی تعادل میان سلامت جسم، رشد ذهن و بلوغ عاطفی باشد.