مستهجن به انگلیسی

کلمه‌ی «مستهجن» در زبان انگلیسی به obscene یا vulgar ترجمه می‌شود.

مستهجن واژه‌ای است که در زبان فارسی برای توصیف چیزی به کار می‌رود که از نظر اخلاقی، اجتماعی یا فرهنگی ناپسند و زننده تلقی می‌شود. این اصطلاح غالباً به گفتار، نوشتار، تصویر یا رفتاری اطلاق می‌شود که با معیارهای پذیرفته‌شده‌ی زیبایی‌شناختی یا اخلاقی در تضاد باشد و باعث رنجش یا احساس ناخوشایند در مخاطب گردد. بار معنایی این واژه همواره منفی است و بیشتر در نقد یا رد چیزی مورد استفاده قرار می‌گیرد.

از منظر زبان‌شناسی و ادبیات، واژه‌ی مستهجن برای جدا کردن محتوای شایسته و قابل قبول از آنچه نامناسب تلقی می‌شود، اهمیت دارد. در متون ادبی، زمانی که اثری به‌طور عامدانه از الفاظ یا تصاویر مستهجن استفاده می‌کند، هدف می‌تواند برانگیختن واکنش تند، نقد اجتماعی یا شکستن تابوها باشد. با این حال، در بسیاری از دوره‌های تاریخی، استفاده‌ی بیش از حد از عناصر مستهجن در یک متن یا گفتار، به کاهش ارزش هنری یا فرهنگی آن منجر شده است، زیرا چنین آثاری به جای تمرکز بر زیبایی یا معنا، مخاطب را صرفاً با تحریک احساسات سطحی درگیر می‌سازند.

از زاویه‌ی اجتماعی، مفهوم مستهجن پیوند مستقیمی با ارزش‌ها و هنجارهای فرهنگی دارد. آنچه در یک جامعه یا دوره‌ی تاریخی مستهجن محسوب می‌شود، ممکن است در جامعه‌ای دیگر پذیرفته یا حتی عادی باشد. برای مثال، نوعی شوخی یا تصویر در یک فرهنگ می‌تواند بسیار توهین‌آمیز و ناپسند جلوه کند، در حالی‌که همان موضوع در فرهنگی دیگر واکنشی خنثی یا حتی مثبت به همراه داشته باشد. بنابراین، «مستهجن» مفهومی نسبی است که همواره در بستر زمان و مکان تغییر می‌کند.

در حوزه‌ی هنر و رسانه، مرز میان آزادی بیان و محتوای مستهجن موضوعی بحث‌برانگیز است. بسیاری از هنرمندان تلاش می‌کنند با بهره‌گیری از عناصر تند و شوک‌آور، پیام خود را پررنگ‌تر کنند، اما جامعه همواره معیاری برای تشخیص حد و مرز دارد. گاه مرز میان جسارت هنری و ابتذال بسیار باریک است و همین امر سبب می‌شود که آثار مختلف بسته به نگاه مخاطبان، در دسته‌ی هنری یا مستهجن قرار گیرند. این مسأله نشان می‌دهد که قضاوت درباره‌ی مستهجن بودن یا نبودن، همواره مطلق و یکسان نیست.

از نظر روان‌شناختی نیز، مواجهه‌ی مکرر با محتوای مستهجن می‌تواند اثراتی بر مخاطب بر جای بگذارد. برخی پژوهش‌ها نشان داده‌اند که این نوع مواجهه ممکن است حساسیت افراد را نسبت به ناهنجاری‌ها کاهش دهد یا نگاه آن‌ها به ارزش‌های اخلاقی را دگرگون کند. به همین دلیل است که در بسیاری از جوامع، کنترل و محدودسازی محتوای مستهجن به‌ویژه برای گروه‌های سنی پایین‌تر اهمیت ویژه‌ای دارد. واژه‌ی مستهجن نمادی از مرزهایی است که جامعه برای حفظ شأن، زیبایی و هنجارهای خود تعیین کرده و همواره معیاری برای سنجش تناسب محتوا و رفتار باقی خواهد ماند.