کلمهی «حیرتزده» در زبان انگلیسی به "astonished"، "amazed" یا "stunned" ترجمه میشود.
واژهی «حیرتزده» در زبان فارسی حالتی از احساس شگفتی، ناباوری یا بهتزدگی را توصیف میکند که در نتیجهی مواجهه با چیزی غیرمنتظره، بسیار عجیب، یا خارج از حد انتظار به وجود میآید. این احساس میتواند مثبت یا منفی باشد و معمولاً با واکنشهایی مانند سکوت، چشمهای باز، دهان نیمهباز یا حتی ناتوانی لحظهای در واکنش نشان دادن همراه است.
در زندگی روزمره، انسانها به دلایل گوناگون دچار حیرتزدگی میشوند: دیدن یک منظرهی بسیار زیبا، شنیدن خبری غیرقابل باور، مواجهه با رفتار غیرمنتظرهی یک فرد، یا تجربهی رخدادی نادر و عجیب. تفاوت اصلی «حیرت» با احساساتی مانند «تعجب» در شدت، عمق و گاه ناگهانی بودن آن است. کسی که حیرتزده میشود، نهفقط شگفتزده، بلکه گاهی کاملاً درگیر یک حالت بهت و ناتوانی از درک فوری واقعیت میشود.
از منظر روانشناسی، حالت حیرتزدگی نشانهای از واکنش طبیعی مغز نسبت به وقایعی است که خارج از چارچوب پیشبینیهای ما رخ میدهند. در این لحظات، ذهن برای تحلیل، تفسیر و درک موقعیت دچار مکث یا توقف میشود. این توقف لحظهای، فرصتی برای بازنگری در باورها، انتظارات و چارچوبهای ذهنی فراهم میکند، و در مواردی میتواند زمینهساز تحول فکری یا عاطفی باشد.
در ادبیات، واژهی «حیرتزده» ابزاری پرکاربرد برای توصیف واکنش شخصیتهاست؛ بهویژه در داستانهایی که عناصر شگفتانگیز، کشفهای ناگهانی یا اتفاقات معجزهآسا دارند. نویسندگان با استفاده از این حالت، احساسات عمیقتری را به خواننده منتقل میکنند و به خلق فضای احساسی یا دراماتیک داستان کمک مینمایند.
«حیرتزده» شدن تجربهای انسانی، جهانی و مشترک است. این حالت نهتنها بخشی از واکنش ما به دنیا و ناشناختههای آن است، بلکه ما را به پذیرش نادانستهها، گشودگی به تجربههای نو و بازنگری در ادراکهای قبلیمان دعوت میکند. حیرت، اگرچه لحظهای متوقفکننده است، اما میتواند آغازی برای کشف، رشد و درک عمیقتر از جهان و خود باشد.
از آنجا که فستدیکشنری به عنوان مرجعی معتبر توسط دانشگاهها و دانشجویان استفاده میشود، برای رفرنس به این صفحه میتوانید از روشهای ارجاع زیر استفاده کنید.
شیوهی رفرنسدهی:
معنی لغت «حیرتزده» در فستدیکشنری. مشاهده در تاریخ ۲۲ مرداد ۱۴۰۴، از https://fastdic.com/word/حیرتزده