فاعل به انگلیسی

کلمه‌ی «فاعل» در زبان انگلیسی به subject (در دستور زبان) یا agent (در معناهای دیگر مانند فلسفه یا زبان‌شناسی معنایی) ترجمه می‌شود.

در دستور زبان، فاعل به آن عنصری از جمله گفته می‌شود که انجام‌دهنده‌ی کار یا حامل حالت جمله است. فاعل معمولاً با فعل جمله در ارتباط مستقیم قرار دارد و در زبان‌های بسیاری – از جمله فارسی و انگلیسی – باعث صرف فعل می‌شود. برای مثال در جمله‌ی «علی کتاب می‌خواند»، «علی» فاعل است زیرا او کسی است که عمل «خواندن» را انجام می‌دهد. در زبان انگلیسی، جمله‌ی معادل «Ali reads a book» نیز از همین ساختار پیروی می‌کند که در آن "Ali" فاعل است.

از نظر ساختار جمله، فاعل یکی از ارکان اصلی است. یک جمله‌ی کامل معمولاً به فاعل و گزاره (predicate) نیاز دارد. بدون فاعل، جمله یا ناقص است یا در حالت امری قرار دارد (مانند «بنشین» یا sit down) که در آن فاعل به‌طور ضمنی وجود دارد. فاعل می‌تواند یک اسم، ضمیر، یا عبارت اسمی باشد و در جایگاه ابتدایی جمله (در زبان‌هایی با ساختار نهاد-فعل-مفعول مانند فارسی و انگلیسی) قرار می‌گیرد.

در زبان‌شناسی معنایی، فاعل می‌تواند معادل agent در نظر گرفته شود؛ یعنی موجودی که به‌صورت آگاهانه، عمدی یا فعالانه عمل یا رویدادی را رقم می‌زند. این کاربرد در تحلیل‌های معنایی، ترجمه‌ی ماشینی و پردازش زبان طبیعی اهمیت زیادی دارد. برای مثال در جمله‌ی «باد پنجره را باز کرد»، «باد» در ساختار جمله فاعل است، اما از نظر معنایی عامل (agent) نیست، زیرا عامل آگاهی و نیت ندارد. این تمایز میان فاعل دستوری و عامل معنایی برای درک دقیق‌تر جمله‌ها بسیار مهم است.

در ادبیات و فلسفه، فاعل می‌تواند مفهومی فراتر از نحو داشته باشد و به شخص یا موجودی اشاره کند که مرکز تجربه، درک، یا کنش است. در این معنا، فاعل با مفاهیمی مانند «سوژه»، «من»، یا «آگاهی» پیوند دارد. مثلاً در بحث‌های فلسفی مربوط به آگاهی، فاعل کسی است که تجربه‌ی ذهنی دارد یا از خودآگاهی برخوردار است. این معنا از فاعل، نقش مهمی در نظریه‌های ذهن، هویت شخصی و حتی روان‌شناسی دارد.

فاعل در تحلیل جملات مجهول نیز اهمیت دارد. در ساختار مجهول، فاعل واقعی معمولاً در جمله حذف یا به‌صورت غیرمستقیم ذکر می‌شود. برای مثال، در جمله‌ی «کتاب خوانده شد»، فاعل انجام‌دهنده (مثلاً «علی») در ظاهر جمله حضور ندارد. این ویژگی باعث می‌شود گاهی تشخیص فاعل واقعی برای درک معنای جمله ضروری باشد، به‌ویژه در متون رسمی، ادبی یا علمی که ساختارهای مجهول بیشتر به‌کار می‌روند.